ناوه‌ڕۆك
هۆڵمیۆم
هۆڵمیۆم توخمێكی كیمیاییە و لە خشتەی خولیدا هێمای (Ho) هەیە، هەروەها گەردیلە ژمارەكەی یەكسانە بە 67 و بەشێكە لە لانثانایدەكان، و توخمێكی دەگمەنی خاكییە.
هۆڵمیۆم لەلایەن كیمیاگەری سویدی پێرتیدۆ كلیڤ (Per Teodor Cleve)، جاگ لویس سۆرێت (jacques-louis soret) و ماك دێلافۆنتین (marc delafontaine) لە ساڵی 1878 دۆزرایەوە، ناوەكەی لە وشەی (Holmia) هاتووە كە ناوی لاتینی شاری ستۆكهۆڵمە.
توخمی هۆڵمیۆم تا ڕادەیەك نەرمە و كانزایەكی ڕەنگ زیوییە، هۆڵیۆم توخمێكی زۆر چالاكە و لە سروشتدا بە خاوی نادۆزرێتەوە، كاتێك جیادەكرێتەوە لە پلەی گەرمی و پەستانی ژووردا جێگیرە، بەڵام كاتێك ئاوی بەردەكەوێت بەخێرایی ژەنگدەكات، هەروەها كاتێك گەرمدەكرێت لە هەوادا دەسوتێت.
هۆڵمیۆم لە كانزا هەڵكەندراوەكاندا هەیە وەك مۆنازایت (monazite) و گادۆلینایت (Gadolinite)، هۆڵمیۆمی خاو زیاتر بە ڕێگەی گۆڕینەوەی ئایۆنی دەردەهێنرێت.
لەسروشتدا هۆڵمیۆم لە ئاوێتەكاندا بوونی هەیە، هەروەها ئەوانەی كە لە تاقیگەكاندا هەن ئۆكسێنراون.
توخمی هۆڵمیۆم خاوەنی بەرزترین توانای موگناتیسییە لە هەموو توخمەكاندا، لەبەر ئەوەی هۆڵمیۆم بە بەهێزی نیوترۆن ڕادەكێشێت بۆیە وەك ژەهری سوتێنراو بەكاردەهێنرێت لە ڕیاكتەرە ناوكییەكاندا.
تایبەتمەندییە گشتییەكان
| شێوازی دەركەوتن | زیوی سپی باو |
| گەردیلە بارستە | 164.930328 |
| گەردیلە ژمارە | 67 |
| كۆمەڵە | نییەتی |
| خول | خولی شەشەم |
| خشتۆك | f |
| شێوگی ئەلیكترۆنی | 4f11 6s2 |
| ڕیزبوونی ئەلیكترۆنەكان بۆ هەر بەرگێك | 2, 8, 18, 29, 8, 2 |
سیفەتە فیزیاییەكان
| دۆخ | لە پلەی گەرمی و پەستانی پێوانەییدا (STP) ڕەق |
| پلەی توانەوە | 1461 پلەی سیلیزی |
| پلەی كوڵان | 2600 پلەی سیلیزی |
| چڕی | لە پلەی گەرمی و پەستانی پێوانەییدا (STP) 8.76 گرام بۆ سانتیمەتر سێجا |
| پلەی گەرمی توانەوە | 17 كیلۆجوڵ/مۆڵ |
| پلەی گەرمی بەهەڵمبوون | 251 كیلۆجوڵ/مۆڵ |
| دۆخی گەرمی مۆڵی | 27.15 جوڵ/(مۆڵXكێڵڤن) |
تایبەتمەندییەكان
هۆڵمیۆم توخمێكی تا ڕادەیەك نەرمە و لە پلەی گەرمی و پەستانی پێوانەییدا جێگیرە، بەڵام لە هەوای شێدار و پلەی گەرمییە بەرزەكاندا بە خێرایی دەئۆكسێنرێت و ئۆكسیدێكی ڕەنگ زەرد دروستدەكات، هۆڵمیۆم بە خاوی ڕەنگێكی كانزایی زیوی هەیە.
ئۆكسیدی هۆڵمیۆم ڕەنگەكەی دەگۆڕێت بەپێی ئەو ڕووناكییەی كە دەخرێتە سەری، لە ژێر ڕوناكی ڕۆژدا ڕەنگێكی زەردی هەیە بەڵام لەژێر ڕوناكی سیانیدا ڕەنگی پرتەقاڵی سوورباوە.
هۆڵمیۆم خاوەنی بەرزترین توانای موگناتیسییە لە هەموو توخمە سروشتییەكاندا كە بریتییە لە (10.6µB)، كاتێك لەگەڵ ئیتیرۆمدا ئاوێتەی موگناتیسی بەهێز پێكدەهێنن.
باوترین باری ئۆكسانی هۆڵمیۆم بریتییە لە (3+)، هۆڵمیۆم لە ناو گیراوەدا بە شێوەی (Ho3+)ـیە كە بە نۆ گەردیلەی ئاو دەورەدراوە، هەروەها زیاتر لە ترشەكاندا دەتوێتەوە.
هاوتاكان
هۆڵمیۆم 40 هاوتای هەیە، هەروەها یەك هاوتای جێگیری هەیە كە بریتییە لە (هۆڵمیۆم -165)، هەروەها چەند هاوتایەكی تیشكاوەری دەستكردی هەیە كە جێگیرترینیان بریتییە لە (هۆڵمیۆم -163) كە نیوەتەمەنەكەی 4570 ساڵە، بەلام هەموو هاوتا تیشكاوەرەكانی تر نیوەتەمەنیان لە 1.117 ڕۆژ تێپەڕ ناكات.
سەچاوە و بەرهەمهێنان
هۆڵمیۆم پەنجا و شەشەمین توخمی باوی هەسارەی زەوییە، هەروەها لانثانایدێكی دەگمەنە.
وەك هەموو توخمە خاكییەكان، هۆڵمیۆم بە خاوی دەستناكەوێت، بەڵكو وەك ئاوێتە لەناو كانزاكانی تردا دەدۆزرێتەوە وەك مۆنازایت (monazite) و گادۆلینایت (Gadolinite)، تا ئێستا كانێك نەدۆزراوەتەوە كە دەوڵەمەندبێت بە هۆڵمیۆم، ئەو ناوچانەی كە ئەم توخمەی لێدەردەهێنرێت بریتییە لە چین، ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا، هیندستان، سیریلانكا و ئوستڕاڵیا، كە یەدەگی ئەم توخمە بە 400000 تەن مەزندە دەكرێت.
هۆڵمیۆم توخمێكی گرانە لەچاو كانزا خاكییەكاندا كە نرخەكەی 1000 دۆلارە بۆ هەر كیلۆگرامێك.
بەكارهێنان
هۆڵمیۆم خاوەنی بەهێزترین توانای موگناتیسییە بۆیە بەكاردەهێنرێت لە دروستكردنی بەهێزترین بوارە موگناتیسییەكان، ئەو موگناتیسانەی كە بە هۆڵمیۆم دروستدەكرێت وەك ئیتریۆم ئاسن گرانایت (YIG) و ئیتریۆم لیثیۆم فلۆراید (YLF)، بەكاردەهێنرێن لە دروستكردنی لێزەر و مایكرۆوەیڤەكاندا، هەروەها ئەو لێزەرانەی كە بە هۆڵمیۆم دروستدەكرێت لە بوارەكانی تەندروستی و ددان و ڕیشاڵی كاربۆندا بەكاردەهێنرێن.
