ناوه‌ڕۆك
ناساندن
ئۆبلاست تڤێر (بە ڕووسی: Тверска́я о́бласть، بە ئینگلیزی: Tver Oblast، بە عەرەبی: تفير أوبلاست) ئۆبلاستێکی فیدراڵیی ڕووسیایە. ناوەندی کارگێڕییەکەی شاری تڤێرە. لە ساڵی ١٩٣٥ تا ١٩٩٠ بە ئۆبلاستی کالینین دەناسرا. ژمارەی دانیشتووانی لە ساڵی ٢٠١٠دا ١،٣٥٣،٣٩٢ کەس بووە. ئۆبلاستی تڤێر ناوچەیەکی دەریاچەییە، وەک سێلیگەر و برۆسنۆ.
| وڵات | ڕووسیا |
| ناوەندی کارگێڕی | تڤێر |
| ڕووبەر | ٨٤٢٠١ کیلۆمەتری دووجا |
| کاتی ناوچەی جوگرافی | UTC+3 |
| زمانی فەرمی | ڕووسی |
ئۆبلاستی تڤێر یەکێکە لە ناوچە گەشتیارییەکانی ڕووسیا کە ژێرخانی گەشتیاریی مۆدێرنی گەشتیاری هەیە. هەروەها چەندین شارۆچکەی مێژوویی هەن: تۆرژۆک، تۆرۆپێتس، زوبتسۆڤ، کاشین، ڤیشنی ڤۆلۆچیۆک، و کالیازین. کۆنترینیان ڕژێڤە کە بە پلەی یەکەم بە شەڕەکانی ڕژێڤ لە جەنگی جیهانیی دووەمدا ناسراوە. ستاریتسا شوێنی دوایین میرنشینی ئاپاناژ بوو لە ڕووسیا. ئۆستاشکۆڤیش ناوەندێکی گەورەی گەشتیارییە.
جوگرافیا
ئۆبلاستی تڤێر دەکەوێتە ڕۆژاوای بەشی ناوەڕاستی دەشتی ئەورووپای ڕۆژهەڵات. لە باکوورەوە بۆ باشوور ٢٦٠ کم و لە ڕۆژاوا بۆ ڕۆژهەڵات ٤٥٠ کم درێژ دەبێتەوە. ئەم ناوچەیە لە ڕۆژهەڵاتەوە هاوسنوورە لەگەڵ ئۆبلاستی یارۆسلاڤل، لە باکووری ڕۆژهەڵات لەگەڵ ئۆبلاستی ڤۆلۆگدا، لە باکووری ڕۆژاوا و باکووری ئۆبلاستی نۆڤگۆرۆد، لە باشووری ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ مۆسکۆ، لە باشووری ڕۆژاوا لەگەڵ ئۆبلاستی سمۆلێنسک و لە ڕۆژاوا لەگەڵ ئۆبلاستی پسکۆڤ هاوسنوورە. ڕووبەری ئۆبلاست تڤێر ٨٤٢٠١ کیلۆمەتری دووجایە.
ئەو کانزایانەی لە ئۆبلاستی تیڤەر دۆزراونەتەوە و پەرەیان پێدراوە بە شێوەیەکی سەرەکی نەوتی دەریا کۆنەکان، دەریاچە و تاڵاوەکانن، و بەشێکیان دەرئەنجامی سەهۆڵبەندانەکانە. کانزاکانی گرنگی پیشەسازی درزەکانی خەڵووزی قاوەیی حەوزی خەڵوزی مۆسکۆن. نەوتە بەهێزە بەرفراوانەکانی نزیکەی ٧%ی پشکی ڕووسیای ئەورووپی پێکدەهێنێت.
ڕووبارەکان
کۆمەڵێک لق و ڕووباری بەناوبانگ لە ئۆبلاستەکەدا هەن، وەک ڕووباری سەرەکی - ڤۆڵگا (٦٨٥ کم لە ناوچەکەدا). سەرچاوەکەی لە ناوچەی ئۆستاشکۆڤە. گرنگترین لقەکانی ڤۆڵگا: مۆلۆگا (٢٨٠ کم)، مێدڤێدیتسا (٢٦٩ کم)، تڤێرسا (١٨٨ کم)ـیە. ڕووبارە گرنگەکانی تر: دڤینای ڕۆژاوا و لقەکەی مێژە (٢٥٩ کم)، مستا و تسنا (١٦٠ کم).
کەشوهەوای کیشوەریی شێدارە، ناوچەکە لە ناوچەیەکی ئاسوودەییدایە بۆ ژیان و کات بەسەربردن لە بارودۆخی کەشوهەوای گشتیدا. تێکڕای پلەی گەرمی مانگی یەک لە نێوان -٨ پلەی سەدییە و مانگی تەممووز لە نێوان +١٧ پلەی سەدی بۆ +١٩ پلەی سەدییە. تێکڕای بارانبارینی ساڵانە لە نێوان ٥٦٠ بۆ ٧٢٠ ملمدایە.
مێژوو
پێشتر لە سەدەی ٩ و ١٠دا نیشتەجێبوونێک لەسەر خاڵی زەوی لە یەکگرتنی ڕووباری تماکا و ڕووباری ڤۆڵگا هەبوو. قەڵایەک لەسەر ئەو شوێنە دواتر دروستکرا، لە کاتی شەڕی نێوان شازادەکانی ڕۆستۆڤ-سوزدال و کۆماری نۆڤگۆرۆد. لە سەدەی ١٨دا، تیڤەر بووە ناوەندی پارێزگای تڤێر، سەرەتا بووە ناوەندی پارێزگای سانت پترسبۆرگ (١٧٠٨-١٧٢٧)، پاشان بووە ناوەندی پارێزگای نۆڤگۆرۆد. لە ساڵی ١٧٧٥، پارێزگای تڤێر پێکهێنرا. لە ساڵی ١٩٢٩، تیڤەر بوو بە ناوەندی ناوچەی تڤێر لە ئۆبلاستی مۆسکۆ. لە ٢٩ی کانوونی دووەمی ١٩٣٥ ئۆبلاستی کالینین لە بەشێک لە ئۆبلاستی ڕۆژاوا و لینینگراد و مۆسکۆ دروست بوو. ئەڵمانیا لە ساڵانی ١٩٤١-١٩٤٣ بەشێک لەم ناوچەیەی داگیرکرد.
لە ١٧ی تەممووزی ١٩٩٠ بە فەرمانی سەرۆکایەتی سۆڤیەتی باڵای ڕووسیا ناوی ناوچەی کالینین گۆڕدرا بۆ ناوچەی تڤێر. لە ٢١ی نیسانی ١٩٩٢، کۆنگرەی نوێنەرانی گەلی ڕووسیا بڕیاری سەرۆکایەتی پەرلەمانی بۆ گۆڕینی ناوی هەرێمەکەی پەسەند کرد، بە هەموارکردنەوەی ماددەی ١٩٩٢. کە لە ١٦ی ئایاری ١٩٩٢ کەوتە بواری جێبەجێکردنەوە.
لە ١٣ی حوزەیرانی ١٩٩٦ ئۆبلاستی تیڤێر شانبەشانی ئۆبلاستی لینینگراد و سانت پترسبۆرگ ڕێککەوتنێکی دابەشکردنی دەسەڵاتیان لەگەڵ حکوومەتی فیدراڵی واژۆکرد و سەربەخۆیییان پێ بەخشرا کە ئەم ڕێککەوتنە لە ١٩ی شوباتی ٢٠٠٢ هەڵدەوەشێتەوە.
شارەکان
لە ڕووی کارگێڕییەوە، ئۆبلاستی تڤێر دابەشکراوە بەسەر دوو شارۆچکەی جۆری شارستانی لە ژێر بەڕێوەبەرایەتی حکوومەتی فیدراڵی (ئۆزیۆرنی و سۆلنێچنی)، پێنج شار و شارۆچکەی گرنگی ئۆبلاستەکە بریتین لە (تڤێر، کیمری، ڕژێڤ، تۆرژۆک، و ڤیشنی ڤۆلۆچیۆک)، و ٣٦ قەزا.
دیمۆگرافی
ژمارەی دانیشتووان: ١،٣٥٣،٣٩٢ (سەرژمێری ساڵی ٢٠١٠)؛ ١،٤٧١،٤٥٩ (سەرژمێری ساڵی ٢٠٠٢)؛ ١،٦٧٠،١١٧ (سەرژمێری ساڵی ١٩٨٩).
ئایین
بەپێی ڕاپرسییەکی ساڵی ٢٠١٢ی ڕووسیا ٣٠%ی دانیشتوانی ئۆبلاستی تیڤەر پابەندن بە کڵێسای ئۆرتۆدۆکسی ڕووسیا، ٩% مەسیحی گشتیی بێ پەیوەندین، و ١% موسڵمانن. جگە لەوەش، ٣٤%ی دانیشتووان ڕایدەگەیەنن کە ئایینیان نییە بەڵام باوەڕدران، ٢٠% بێدینن، و ٦% پەیڕەوی لە ئایینەکانی تر دەکەن.
