ناوه‌ڕۆك
بێبەشکردنی منداڵ لە مافی خوێندن و فێربوون
هەڵەیەک لەو هەڵە باوانەی کە زۆرێک لە دایکان و باوکان دەرهەق بە منداڵەکانیان ئەنجامی دەدەن، بریتییە لە بێبەشکردنی منداڵ لە مافی خوێندن و فێربوون. ئەمەش بۆ چەندین هۆکاری جیاجیا دەگەڕێتەوە، لەوانە:
- هەژاری و دەستکورتی.
- فاکتەری کولتوری.
- پیاوسالاری و گەورە سالاری.
- کار کردن بە منداڵ.
- دووردەستی و هەبوونی کێشەی هاتوچۆ.
- هەست نەکردنی دایک و باوک بە بەرپرسیارییەتی.
- خەمساردی و کەمتەرخەمی دایک و باوک.
- بەهەند وەرنەگرتنی خوێندن.
- دواکەوتوویی و پاشکەوتن.
- هەبوونی جەنگ و نەبوونی ئاسایش.
- ئاشنا نەبوون بە مافەکانی مرۆڤ و منداڵ.
زیانەکانی ئەم هەڵەیە
ئەڵبەتە ئەگەر منداڵ لە مافی خوێندن و فێربوون بێبەش بکرێت و لە قوتابخانە دابڕێت، جگە لە منداڵ، دایک و باوکی و کۆمەڵگەش بە گشتی ڕووبەڕووی زیانێکی زۆر دەبێتەوە، کە گرنگترینیان ئەمانەن:
- منداڵ لە مافی خوێندن و فێربوون بێبەش دەبێت.
- منداڵ ناتوانێ بەرگەی تەحەدییاتەکانی ژیان بگرێت.
- منداڵ بە کولەمەرگی و چەرمەسەری ژیان بەسەر دەبات.
- بەهرە و توانا زەینی و هۆشی و هزری و زانستییەکانی منداڵ وەک پێویست گەشە ناکەن.
- منداڵ ناتوانێ وەک پێویست خزمەت بە خۆی و کۆمەڵگە بکات.
- منداڵ لە ئاستێکی بەرزی زانستی و ڕۆشنبیری و هونەری و وەرزشی بەهرەمەند نابێت.
- منداڵ زوو زوو لە لایەن کەسانی دیکەوە دەستخەڕۆ دەکرێت.
- منداڵ متمانەی بە خۆی نامێنێت.
- منداڵ لە ژیانی خێزانی و کۆمەڵایەتیدا ڕووبەڕووی زۆر کێشە و ئاستەنگی جیاجیا دەبێتەوە.
- کۆمەڵگە لە توانا و وزە و بەهرەکانی بێبەش دەبێت.
- لە ئایندەدا ناتوانێ بە شێوەیەکی سەرکەوتوو، منداڵەکانی خۆی پەروەردە بکات.
چارەسەری ئەم هەڵەیە
بۆ ئەوەی منداڵ لە مافی خوێندنو فێربوون بێبەش نەبێت و بتوانێ لێی بەهرەمەند بێت، پێویستە لەسەر دایکان و باوکان ئەم خاڵانی خوارەوە لەبەرچاو بگرن:
- دەبێ دایکان و باوکان بۆ خوێندن و فێربوونی منداڵەکانیان، پلان و ئاماجیان هەبێت.
- خوێندن و فێربوون مافێکی سەرەکی و بنەڕەتی منداڵە، بۆیە نابێ دایک و باوک ئەو مافە لە منداڵ بستێنن.
- پێویستە دایک و باوکەکان گشت ئاسانکارییەک بۆ منداڵ بکەن، بە ڕەگەزی نێر و مێیەوە، بۆ ئەوەی لە خوێندن و فێربوون دانەبڕێت.
- نابێ دایک و باوک بە پاساوی هەژاری و دەستکورتی، یان دووری قوتابخانە لە ماڵەوە، یاخود نەریت و کولتەری کۆمەڵگە، منداڵ لە خوێندن و فێربوون بێبەش بکەن، یان لە قوتابخانە دەری بهێنن.
- نابێ خوێندن و فێربوونی منداڵ بکرێتە قۆچی قوربانی هیچ شتێکی دیکە.
- دەبێ دایک و باوکەکان هەموو ئەو ئاستەنگ و کۆسپانە وەلاوە بنێن کە دەکەونە سەر ڕێگای خوێندن و فێربوونی منداڵ.
- نەک هەر نابێ دایک و باوکەکان هۆکار بن بۆ دوورکەوتنەوەی منداڵەکانیان لە قوتابخانە و خوێندن و فێربوون، بەڵکو پێویستە تا ئەوپەڕی توانا، هەوڵدەن باشترین و بەهێزیترین و نایابترین جۆری خوێندن بۆ منداڵەکانیان دەستەبەر بکەن، تاکو هاوشانی قوتابخانە، بتوانن نەوەیەکی زانا و دانا و بەتوانا و تێگەیشتوو و پێگەیشتوو و پشتبەخۆبەستوو پێبگەیەینن و تێبگەیەینن.
سەرچاوەکان
4790 بینین
